ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱԲՈՎՅԱՆԻ ԱՆՎԱՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

Խաչատուր Ռոստոմի Ստեփանյան
10.02.2016

Ամբիոնի վարիչ, պատմ. գիտ. դոկտոր, պրոֆեսոր

 stepanyankhachatur16@aspu.am

Պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր/Համաշխարհաին պատմության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչ

ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ
• 1998-2001թթ.՝ Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտի Հայոց պատմության ամբիոնի ասպիրանտուրա
• 1994-1998թթ.՝ Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտի պատմության և աշխարհագրության ֆակուլտետի պատմության բաժին

ԳԻՏԱԿԱՆ ԱՍՏԻՃԱՆ
• Պատմական գիտությունների դոկտոր: Թեմա՝ «Հայաստանում խորհրդային իշխանության հաստատման հիմնահարցը սփյուռքահայ հասարակական-քաղաքական մտքի գնահատմամբ (1920-1930-ական թթ.)», 004 մասնագիտական խորհուրդ (2018 թ.)
• Պատմական գիտություններ թեկնածու: Թեմա՝ «Ռուբեն Տեր-Մինասյան, կյանքը և գործը», 004 մասնագիտական խորհուրդ (2004 թ.)

ԳԻՏԱԿԱՆ ԿՈՉՈՒՄ
• Պրոֆեսոր՝ պատմագիտություն մասնագիտությամբ – 2019 թ.
• Դոցենտ՝ պատմագիտություն մասնագիտությամբ - 2009 թ.

ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ՓՈՐՁ
• 2020 թ. - մինչ օրս՝ Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի Համաշխարհային պատմության ամբիոնի վարիչ; Հայաստան, Երևան
• 2021 թ. - մինչ օրս՝ Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի ավագ դպրոց-վարժարանի պատմության ուսուցիչ; Հայաստան, Երևան
• 2022 թ. - մինչ օրս՝ Երևանի պետական համալսարանի Հայոց պատմության ամբիոնի պրոֆեսոր; Հայաստան, Երևան
• 2021-2022 թթ.՝ Երևանի պետական համալսարանի Սփյուռքագիտության ամբիոնի պրոֆեսոր; Հայաստան, Երևան
• 2021-2022 թթ.՝ Քիլի համալսարանի (Մեծ Բրիտանիա) հրավիրված պրոֆեսոր; Մեծ Բրիտանիա, Քիլ
• 2019-2022 թթ.՝ ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի պատմության և հասարակագիտության ամբիոնի պրոֆեսոր; Հայաստան, Իջևան
• 2019-2021 թթ.՝ «Ֆինանսական բաղադրիչի ինտեգրումը Հասարակագիտության դասընթացում» թեմայով ուսուցիչների վերապատրաստման դասընթացավար, Խ. Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ և ՀՀ Կենտրոնական բանկի համատեղ ծրագիր; Հայաստան, Երևան
• 2016-2021 թթ.՝ Պիտեր Պազմանի Կաթոլիկ համալսարանի հայագիտության ամբիոնի հրավիրված պրոֆեսոր; Հունգարիա, Բուդապեշտ
• 2009-2011 թթ.՝ Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի Սփյուռքի գիտաուսումնական կենտրոնի սփյուռքահայ ուսուցիչների վերապատրաստման ծրագրի պատմության ուսուցիչների վերապատրաստող-մասնագետ; Հայաստան, Երևան
• 2006-2020 թթ.՝ Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի Հայոց պատմության ամբիոնի դասախոս, դոցենտ, պրոֆեսոր; Հայաստան, Երևան
• 2001-2006 թթ.՝ «Ա-ԻՆՖՈ» լրատվական կենտրոնի տնօրեն; Վրաստան, Ախալքալաք
• 2000-2001 թթ.՝ ՀՀ Կառավարությանն առընթեր տարածաշրջանային ինտեգրման վարչության լրատվական-վերլուծական բաժնի առաջատար մասնագետ, Հայաստան, Երևան

ԿԱՐԴԱՑՎՈՂ ԴԱՍԸՆԹԱՑՆԵՐ
• Հայոց պատմություն (1918-2008 թթ.) (հիմնական դասընթաց, բակալավրիատ)
• Հայոց պատմության պատմագրություն (հիմնական դասընթաց, բակալավրիատ)
• Հետազոտական աշխատանքի մեթոդաբանություն (հիմնական դասընթաց, մագիստրատուրա)
• Պատմագիտության տեսություն և մեթոդաբանություն (հիմնական դասընթաց, մագիստրատուրա)
• Նորագույն պատմության դասավանդման հիմնախնդիրներ (հիմնական դասընթաց, մագիստրատուրա)
• Խորհրդային առօրեականության պատմություն (կամընտրական դասընթաց, մագիստրատուրա)

ԳԻՏԱԿԱՆ ՀԵՏԱՔՐՔՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՇՐՋԱՆԱԿ
19-րդ դ. վերջի և 20-րդ դ. սկզբի հայ ազգային-ազատագրական շարժման, Հայաստանի Հանրապետության (1918-1920թթ.), հայ-վրացական փոխհարաբերությունների, 1920-1930-ական թվականների սփյուռքահայ հասարակական-քաղաքական մտքի, հայության տեղաշարժերի, Խորհրդային Հայաստանի և Անդրկովկասի պատմության, սովետոլոգիայի հիմնահարցեր:

ՎԵՐԱՊԱՏՐԱՍՏՈՒՄՆԵՐ
• 2022 թ.՝ «Ռուսաստանյան մշակութային դիվանագիտության փորձը 21-րդ դարում» ծրագրով 41.04.04 «Քաղաքագիտություն» ուղղության որակավորման բարձրացման դասընթացներ, «Սփյուռքի և ինտեգրացիայի ինստիտուտ» (ԱՊՀ երկրների ինստիտուտ), Ռուսաստանի Դաշնություն, Մոսկվա:
• 2022 թ.՝ Խ. Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ Պատմության և հասարակագիտության ֆակուլտետի պրոֆեսորադասախոսական կազմի համար կազմակերպված մանկավարժահոգեբանական առարկաների գծով վերապատրաստման դասընթացներ, Խ. Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ, Հայաստան, Երևան:
• 2022 թ.՝ «Միջազգային հարաբերությունները գլոբալ փոփոխությունների դարաշրջանում» ծրագրով 41.04.04 «Քաղաքագիտություն» ուղղության որակավորման բարձրացման դասընթացներ, «Սփյուռքի և ինտեգրացիայի ինստիտուտ» (ԱՊՀ երկրների ինստիտուտ), Ռուսաստանի Դաշնություն, Մոսկվա:
• 2021 թ. մասնակցել է PROMOUE-Եվրոպական ուսումնասիրությունների խթանում Հայաստանում Միջազգային ծրագրի սեմինարին, Եվրոպական հանձնաժողով (Erazmus+Jean Monnet programme)
• 2017 թ. մասնակցել է Խ. Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ պատմության գծով վերապատրաստման դասընթացին
• 2016 թ. նոյեմբերին մասնակցել է «Բանավեճ և բանակցություն հանուն շահերի և փոխզիջումների» թեմայով դասընթացին, Երևան, Հայաստան, Միջազգային մշակութային հարաբերությունների ինստիտուտ,
• 2011, 2012 թվականներին երկու անգամ մասնագիտական վերապատրաստում է անցել Կենտրոնական Եվրոպական համալսարանում (Բուդապեշտ):
• 2010թ. լիդերության դասընթացներ է անցել Եվրոպայի խորհրդի ամառային համալսարանում (Ստրասբուրգ):
• 2009-2010թթ. սովորել է Եվրոպայի Խորհրդի քաղաքական դասընթացների երևանյան դպրոցում:
• 2004թ. մասնագիտական վերապատրաստում է անցել Սանկտ-Պետերբուրգի համալսարանում:

ԱՆԴԱՄԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ
• ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտում գործող ՀՀ ԿԳՄՍՆ ԲՈԿ-ի թիվ 004 մասնագիտական խորհրդի անդամ:
• Հայաստանի պատմագետների միության անդամ:

ՕՏԱՐ ԼԵԶՈՒՆԵՐ
Անգլերեն, ռուսերեն, վրացերեն (բառարանով), գերմաներեն (բառարանով)

ՎԵՐՋԻՆ ՀԻՆԳ ՏԱՐԻՆԵՐԻ ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԵՎ ՀԱՆՐԱՊԵՏԱԿԱՆ ԳԻՏԱԺՈՂՈՎՆԵՐԻ
• Միջազգային գիտաժողով «ԽՍՀՄ կազմավորման 100-ամյակը. 1922-2022», ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ (13 դեկտեմբերի 2022 թ., ք. Երևան, ՀՀ), (Զեկույցի թեմա՝ Հայ հեղափոխական դաշնակցության դիրքորոշումը խորհրդային իշխանության հանդեպ 1921-1925 թթ. (ՀՅԴ Բուխարեստի, Վիեննայի խորհրդաժողովների և Փարիզի 10-րդ Ընդհանուր ժողովի որոշումների լույսի ներքո)), (բանավոր զեկուցող)
• Միջազգային գիտագործնական կոնֆերանս «Կովկասը գլոբալ մարտահրավերների համատեքստում. պատմություն և արդիականություն», Հյուսիս-Կովկասյան դաշնային համալսարան (9-10 դեկտեմբերի 2022 թ., ք. Ստավրոպոլ, ՌԴ), (Զեկույցի թեմա՝ Պրոմեթևսական շարժմանը Հայ հեղափոխական դաշնակցության մասնակցության հարցի շուրջ), (բանավոր զեկուցող)
• Միջազգային գիտագործնական կոնֆերանս «Էթնոքաղաքական հակամարտությունները Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում և դրանց կարգավորման մեխանիզմները. Պատմություն և արդիականություն», Հյուսիս-Կովկասյան դաշնային համալսարան, ՌԴ, Հարավային Դաշնային համալսարան, ՌԴ, ՌԳԱ Արևելագիտության ինստիտուտ, ՌԴ, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, Ռուսաստանյան պատմագիտական ընկերակցություն, (21-22 հոկտեմբերի, 2022 թ., ք. Ստավրոպոլ, ՌԴ): (Զեկույցի թեմա՝ Խորհրդային Հայաստանի ընդգրկումը ԱԽԴՍՀ-ի և ԽՍՀՄ-ի կազմի մեջ (նոր մեկնաբանություններ հետխորհրդային Հայաստանից)), (բանավոր զեկուցող)
• Միջազգային գիտագործնական կոնֆերանս «Ճակատամարտ Կովկասի համար», Ռուսաստանյան պատմագիտական ընկերակցություն, «Հայրենիքի պատմություն» հիմնադրամ, Կոստա Լևանի Խետագուրովի անվան Հյուսիս-Օսեթական պետական համալսարան, «Գիտելիք» ռուսաստանյան ընկերակցություն, ՌԳԱ Վ. Ի. Աբաևի անվան հումանիտար և սոցիալական հետազոտությունների Հյուսիս-Օսեթական ինստիտուտ, ՀՕՀ-Ալանիայի պատմության և հնագիտության ինստիտուտ, (14-15 հոկտեմբերի, 2022 թ., ք. Վլադիկավկազ), (Զեկույցի թեմա՝ Խորհրդա-թուրքական սահմանի խնդիրը Երկրորդ աշխարհամարտի ավարտին), (բանավոր զեկուցող)
• Միջազգային գիտաժողով «Եվրոպան և հարևանները», Խ. Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ (Հայաստան), Լա Կորունիայի համալսարան (Իսպանիա), (13-14 հոկտեմբերի, 2022 թ., ք. Երևան), (Զեկուցման թեմա՝ «ՀՅԴաշնակցության գործունեությունը Ռումինիայում 1897-1924 թթ.»), (բանավոր զեկուցող)
• II Ուրալյան պատմա-արխիվային ֆորում, Ռուսաստանի Դաշնության գիտության և բարձրագույն կրթության նախարարություն, Ռուսաստանի առաջին նախագահ Բ. Ն. Ելցինի անվան Ուրալի դաշնային համալսարան, Սվերդլովսկի մարզի արխիվային վաչություն, (6–9 հոկտեմբերի, 2022 թ., ք. Եկատերինբուրգ, ՌԴ), (Զեկուցման թեմա՝ Խորհրդային Միությունում ՀՅԴաշնակցության ընդհատակյա գործունեության վերաբերյալ արխիվային նյութերի պատմագիտական նշանակությունը), (բանավաոր զեկուցող)
• Հայկական ծագումնաբանության 5-րդ գիտաժողով, Հայաստանի Ամերիկյան համալսարան, (Սեպտեմբերի 24-25, 2022 թ., ք. Երևան), (մասնակից)
• «Զմյուռնիան Հայոց և Հունաց ցեղասպանությունների ուղեծիրում. բնաջնջում, հրկիզում և տարագրություն», միջազգային գիտաժողով, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ» հիմնադրամ, ԵՊՀ հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ, Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, Հայկազյան համալսարան (Լիբանան), Սալոնիկի Արիստոտելի անվան համալսարանի պոնտագիտության ամբիոն (Հունաստան), (14-16 սեպտեմբերի, 1922 թ., ք. Երևան), (Զեկուցման թեմա՝ «ՀՅԴաշնակցության գործունեությունը Զմյուռնիայում 1918-1922 թթ.»), (բանավոր զեկուցող)
• «Կիլիկիո Հայոց կաթողիկոսությունը պատմության քառուղիներում. Սիսից մինչև Անթիլիաս» հանրապետական գիտաժողով, Խ. Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ, (8-9 սեպտեմբերի, 2022 թ., ք. Երևան) (Զեկուցման թեմա՝ «Ադանայի «Կիլիկիա» պարբերաթերթը (1919-1921 թթ.)») (նիստավար, բանավոր զեկուցող)
• «Կովկասը միջազգային առևտրի և մշակութային փոխառնչությունների խաչմերուկում» միջազգային գիտաժողով, ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտ, Իվանե Ջավախիշվիլիի անվան Թբիլիսիի համալսարանի Պատմության և ազգագրության ինստիտուտ (5-6 սեպտեմբերի, 2022, ք. Երևան), (բանավոր զեկուցող) (Զեկուցման թեմա՝ «Անդրկովկասյան հանրապետությունների քաղաքական վտարանդիությունը 1920-1930-ական թվականներին. ընդհանուր շահեր և հակադրություններ»): (բանավոր զեկուցող)
• Միջազգային գիտաժողով «Հայության տեղաշարժերը եվ հասարակական-քաղաքական փոխակերպումները 20-րդ դարում եվ 21-րդ դարի սկզբին», Խ. Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ, Հայկազյան համալսարան, 29-30 հունիս 2022 թ., ք. Երևան, (կազմկոմիտեի անդամ, նիստավար, բանավոր զեկուցող): (Զեկուցման թեմա՝ «Ուրբանիզացիան և քաղաքային սոցիալական միջավայրի փոխակերպումները Խորհրդային Հայաստանում 1920-1930-ական թվականներին»): (կազմկոմիտեի անդամ, նիստի նախագահող, բանավոր զեկուցող)
• «Կովկասի համար մղված ճակատամարտը ԽՍՀՄ ժողովուրդների պատմական ճակատագրում» խորագրով միջազգային գիտաժողով, Հյուսիսկովկասյան դաշնային համալսարան (ՌԴ, ք. Ստավրոպոլ, 18-22 մայիսի 2022 թ.), (բանավոր զեկուցող): (Զեկուցման թեմա`«Կովկասի համար ճակատամարտի արտացոլումը սփյուռքահայ մամուլում (1942-1943)»): (բանավոր զեկուցող)
• «Ռուսաստանը և Հայաստանը պատմական հիշողության հարահոսում» խորագրով միջազգային գիտական սեմինար (16 մաիսի 2022 թ., ք. Եկատերինբուրգ, ՌԴ), (բանավոր զեկուցող): (Զեկուցման թեմա՝ «Խորհրդային իշխանությունը և Ղարաբաղյան հարցը 1920-1923 թթ.»): (բանավոր զեկուցող)
• «Հայոց ցեղասպանության դասավանդման մարտահրավերները 21-րդ դարում» միջազգային գիտաժողով, «Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ” հիմնադրամ, (Երևան, 20-22 ապրիլի 2022 թ.), (նիստի նախագահող, բանավոր զեկուցող): (Զեկուցման թեմա՝ «Հայաստանի Հանրապետության ավագ դպրոցներում Հայոց ցեղասպանության պատմության դասավանդման որոշ առանձնահատկությունների շուրջ»): (նիստի նախագահող, բանավոր զեկուցող)
• «Կրթամշակութային կյանքն Արցախում» գիտաժողով, ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ, Արցախի պետական համալսարան, «Համզագային» հայ կրթական և մշակութային միություն, մարտ 29, 2022 թ., ք. Երևան, (բանավոր զեկուցող): (Զեկուցման թեմա՝ «Կրթական կյանքն Արցախում 1920-1930-ական թթ.»): (բանավոր զեկուցող)
• «Հայաստան-Իրան. Պատմական անցյալը և ներկան» միջազգային գիտաժողով նվիրված Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 30-ամյակին, ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտ, Երևանի պետական համալսարանի իրանագիտության ամբիոն, ՀՀ-ում ԻԻՀ Դեսպանության մշակույթի կենտրոն (Երևան, 9-10 փետրվարի 2022 թ.): (բանավոր զեկուցող)
• International conference (online) “Is the Pen Mightier than the Sword? Historians, Disputed Ownership of History, and Ethnic Conflict in the South Caucasus”, The Promise Armenian Institute UCLA, UCLA Richard Hovhannisian Endowed Chair in Modern Armenian History, UCLA Center fo Europea and Russian Studies, UCLA Center fo Near Eastern Studies, Society for Armenian Studies, National Association for Armenian Studies and Research, (28-29 January, 2022). (մասնակից)
• International Conference “People of the Cold War World: Refugees, Émigrés, and Displaced Persons”, (Ural Federal University), Ekaterinburg, 29 October 2021, report – Khachatur Stepanyan “Edurad Hovhannisyan. The Soviet-armenian Dissident in Europe”. (բանավոր զեկուցող)
• «Հայաստանը և տարածաշրջանը. Դասեր, արժևորումներ, հեռանկարներ» միջազգային գիտաժողով նվիրված 1921 թ. Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերի 100-ամյակին, ՀՅԴ Հայ Դատի կենտրոնական խորհուրդ, ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ, ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտ, Արևելահայոց հարցերի ուսումնասիրության կենտրոն հիմնադրամ, (Երևան, 19-21 հոկտեմբերի 2021 թ.): (կազմկոմիտեի նախագահ, նիստի նախագահող, բանավոր զեկուցող)
• Международный научно-практический форум, “Единство и братство народов кавказа – решающий фактор победы в битве за Кавказ” (к 80-летию начала Великой Отечественной войны 1941-1945 годов), (Северокаяказский федеральный университет), (г. Пятигорск, 8 октября 2021 г.). (բանավոր զեկուցող)
• Հայաստանի անկախության 30-ամյակին նվիրված գիտաժողով, Հայաստանի պատմության թանգարան, 2021 թ. սեպտեմբերի 28-30: (բանավոր զեկուցող)
• International Conference “Immigrants from the Caucasus in Europe. Between a Vision of Freedom and Alienation”, The Richard Pipes Laboratory of the Institute of Political Studies of the Polish Academy of Sciences, (Warsaw, 2-3 September 2021). (բանավոր զեկուցողող)
• «Հայաստանը 1945-1965 թթ.» հանրապետական գիտաժողով, (Երևան, 4 հունիսի 2021 թ.), Խ. Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ, (կազմկոմիտեի անդամ, նիստի նախագահող: (բանավոր զեկույցող)
• Սյունիքը հայոց պետականության հոլովույթում, մայիս, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, 1921 թ. մայիս, ք. Գորիս: (բանավոր զեկուցող)
• «Հայ ժողովրդի մասնակցությունը երկրորդ աշխարհամարտին» հանրապետական գիտաժողով, Խ. Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ, (Երևան, 08.02.2021, 2021): (կազմկոմիտեի անդամ, նիստի նախագահող, բանավոր զեկույցող)
• VII ЗИМИНСКИЕ ЧТЕНИЯ. Документальный источник в историческом исследовании и в исследовании по истории науки: опыт использования, современные проблемы и задачи (Международная научная конференция к 100-летию со дня рождения А.А.Зимина. Архив РАН, Москва, май, 2020. (բանավոր զեկուղոց)
• «Հայ մամուլի դերը ազգային արժեհամակարգի ձևավորման և Հայապահպանման գործում. ընտանիք, հայրենիք, եկեղեցի» հայ մամուլի 225-ամյակին նվիրված գիտաժողով, Հայաստանի ազգային գրադարան, Երևան, 28-29 նոյեմբերի 2019 թ.: (բանավոր զեկուցող)
• XXX международный конггресс по источниковедению и историографии стран Азии и Африки. К. 150-летию академика В.В. Бартольда (1869-1930), СПГУ, Санкт-Петербург, 19-21 июня 1919 г. (բանավոր զեկուցող).

ՎԵՐՋԻՆ ՀԻՆԳ ՏԱՐԻՆԵՐԻ ԳԻՏԱԿԱՆ ՀՐԱՊԱՐԱԿՈՒՄՆԵՐ
• Бабенко Виталий Александрович, Колесникова Марина Евгеньевна, Степанян Хачатур Ростомович, Христианское население города Маджара и его округи по данным археологических и письменных источников, “Oriental Studies”, Published in the Russian Federation (Previous Name: Bulletin of the Kalmyk Institute for Humanities of the Russian Academy of Sciences) Has been issued as a journal since 2008 ISSN: 2619-0990; E-ISSN: 2619-1008, Vol. 15, Is. 5, pp. 904–918, 2022: УДК / UDC 930.2 + 94(470) + 94(4) + 94(470) "1238/1480", DOI: 10.22162/2619-0990-2022-63-5-904–918
• Ստեփանյան Խաչատուր, Կրթական կյանքն Արցախում 1920-1930 թթ., «Կրթամշակութային կյանքն Արցախում» գիտաժողովի նյութեր, Համզագային հայ կրթական և մշակութային միություն, ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ, Երևան, 2022, էջ 371-386: ՀՏԴ 93/94:008:37(082), ԳՄԴ 63+71+74g43, ISBN 978-9939-9095-8-2
• Ստեփանյան Խաչատուր, Խորհրդային Հայաստանի ընդգրկումը ԱԽԴՍՀ-ի և ԽՍՀՄ-ի կազմի մեջ (նոր մեկնաբանություններ հետխորհրդային Հայաստանից), «Էթնոքաղաքական հակամարտությունները Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում և դրանց կարգավորման մեխանիզմները. Պատմություն և արդիականություն» Միջազգային գիտագործնական կոնֆերանսի նյութեր, Հյուսիս-Կովկասյան դաշնային համալսարան, ՌԴ, Հարավային Դաշնային համալսարան, ՌԴ, ՌԳԱ Արևելագիտության ինստիտուտ, ՌԴ, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, Ռուսաստանյան պատմագիտական ընկերակցություն, Ստավրոպոլ, 2022, էջ 87-95. УДК 94:327(479) (5-011) (063), ББК 63.3(235.7)+63.3(5)+66.4я431
• Ստեփանյան Խաչատուր, Իրանում հայ գաղթականության խնդիրների շուրջ (1918-1920 թթ.), «Հայաստան-Իրան․Պատմական անցյալը և ներկան», Միջազգային գիտաժողովի նյութեր․ Հոդվածների ժողովածու, Երևան, ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտ, 2022, էջ 238-253: DOI:10.56813/2953-786X-2022.2-238, ISSN 2953-786X
• Stepanyan Khachatur, The political exile of the Transcaucasian Republics in 1920-1930-s: common interests and contradictions, “THE CAUCASUS ON THE CROSSROADS OF INTERNATIONAL TRADES AND CULTURAL EXCHANGES”, Proceedings of the International Scientific Conference, 5-6 September, 2022, N 1, Yerevan 2022, pp. 64-65. DOI: 10.56812/2953-7851-2022.1-64
• Stepanyan Khachatur, The 1921 February Anti-Soviet Uprising in Armenia, Yerevan, “Lusakn”, 2022, 128 pages. ISBN 978-9939-899-48-0
• Ստեփանյան Խաչատուր, Հայ-թուրքական սահմանային-տարածքային խնդիրը դաշնակցական մամուլի գնահատմամբ (1920-1930-ական թթ.), «Հայաստանը և տարածաշրջանը. Դասեր, արժևորումներ, հեռանկարներ», (1921 թ. Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերի 100-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողովի զեկուցումների ժողովածու), Երևան, 2022, էջ 220-237: ISBN 978-9939-899-47-3
• Stepanyan Khachatur, Memoirs of a Soldier about the Days of Tragedy, Fresno/California, 2021: Tadem press, 544 p., 8 maps, 32 photos, (Book Review) https://fundamentalarmenology.am(13.07.2022)
• Ստեփանեան Խաչատուր, Հայաստանում խորհրդային իշխանութեան հաստատման հիմնահարցը սփիւռքահայ հասարակական-քաղաքական մտքի գնահատմամբ, Անթիլիաս, «Խաչիկ Պապիկեան հրատարակչական հիմնադրամ», 2021, 420 էջ: ISBN 978-9953-0-5463-6
• Степанян Хачатур, О деятельности армянских политэмигрантов в годы Второй мировой войны, “Единство и братство народов кавказа – решающий фактор победы в битве за Кавказ (к 80-летию начала Великой Отечественной войны 1941-1945 годов): Сборник материалов Международного научно-практического Форума (г. Пятигорск, 8 октября 2021 г.), Ставрополь, издательство СКФУ, 2021, 296 с., с. 288-293. ISBN 978-5-9296-1129-2
• Stepanyan Khachatur, Les pères fondatures de la République d’Arménie, CENT ANS APRÈS LE FRONT DE L’EST, l’ARMÉNIE ET LE LEVANT ENTRE GUERRES ET PAIX, Actes du cilloque international – Lyon, 9-10 novembre 2018”, EDITIONS THADDEE, 2021, p. 205-2016, ISBN 978-2-919131-518
• Ստեփանյան Խաչատուր, Նիկոլ Դուման. Մտավորական-հայդուկապետը, Առաջաբան էջ 4-10, Նիկոլ Դուման, Նամականի, Երևան, «Լուսակն», 2021, 336 էջ: ISBN 978-9939-882-93-2
• Ստեփանյան Խաչատուր, 1921 թ. փետրվարյան հակաբոլշևիկյան ապստամբությունը Հայաստանում, Երևան, «Լուսակն», 2021, 172 էջ: ISBN 978-9939-882-94-9
• Ստեփանյան Խաչատուր, ՀՅԴ Վրաստանի ԿԿ-ի 1921 թ․ նամակները ՀՅԴ Արտասահմանի Պատասխանատու մարմնին, «Վէմ» համահայկական հանդես, Երևան, 2021, թիվ 1, էջ 273-312: ISSN 1829-1864
• Ստեփանեան Խաչատուր, Անկախութեան գաղափարի արծարծումը Խորհրդային Հայաստանի մէջ 1920-1930-ական թուականներուն, «Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան 100-ամեակ» (Գիտաժողովի նիւթեր, 21-23 մարտ, 2018), Անթիլիաս, 2021, էջ 420-429: ISBN 978-9953-0-5431-5
• Ստեփանյան Խաչատուր, Իոսիֆ Ստալինի անձը քննադատելու ներքին և արտաքին ազդակների շուրջ, «Հայաստանը 1945-1965 թթ.» (գիտաժողովի զեկուցումների ժողովածու), Երևան, 2021, էջ 94-105: ISBN 978-99941-69-74-0
• Ստեփանյան Խաչատուր, ՀՅԴ Վրաստանի ԿԿ-ի 1922 թ․ նամակները ՀՅԴ Արտասահմանի Պատասխանատու մարմնին, «Վէմ» համահայկական հանդես, Երևան, 2021, թիվ 2, էջ 290-303: ISSN 1829-1864
• Ստեփանյան Խաչատուր, Իրադրությունը Սյունիքում 1921-1924 թվականներին ըստ ընդհատակյա գործչի զեկույցների, «Հայոց պատմության հարցեր» (գիտական հոդվածների ժողովածու), ՀՀ ԳԱԱ ՊԻ, Երևան, 2021, թիվ 1 (22), էջ 189-211:
• Ստեփանյան Խաչատուր, Մարտիրոսյան Լուսինե, 1920թ. ՀՀ անկախության փոխառության մասին օրենքը և դրանից բխող քայլերը Հայաստանում և Վրաստանում, «Աշխատություններ Հայաստանի պատմության թանգարանի» (ՀՀ անկախության 30 ամյակին նվիրված հանրապետական գիտաժողովի նյութեր), Երևան, 2021, էջ 288-293:
• Ստեփանյան Խաչատուր, Մկրտչյան Ասյա, Բաքվի հայության կրթական կյանքի արտացոլումը «Կոմունիստ» թերթի էջերում (1920-ական թթ.), «Աշխատություններ Հայաստանի պատմության թանգարանի» (ՀՀ անկախության 30 ամյակին նվիրված հանրապետական գիտաժողովի նյութեր), Երևան, 2021, էջ 294-300:
• Ստեփանյան Խաչատուր, Նախիջևանի խորհրդայնացումը, «Խորհրդային Հայաստանը 1920-1930-ական թվականներին» (գիտաժողովի զեկուցումների ժողովածու), Երևան, 2020, էջ 54-61:
• Ստեփանյան Խաչատուր, 1921 թ. փետրվարյան ապստամբությունը որպես անկախության վերականգնման դրսևորում, «Պատմություն և քաղաքականոթյուն» գիտական հանդես, Երևան, 2020, թիվ 3 (8), էջ 32-42։
• Ստեփանյան Խաչատուր, Առաջաբան (էջ 3-7), Հակոբյան Ա., «ՄԻԱՑՅԱԼ ԵՎ ԱՆԿԱԽ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳԱՂԱՓԱՐԸ Հայոց պատմության հոլովույթում» գրքի (Երևան, «Լուսակն», 2020, 212 էջ)։
• Степанян Хачатур, Классификация документов, хранящихся в архивах истории АРФ Дашнакцутюн, VII ЗИМИНСКИЕ ЧТЕНИЯ. Документальный источник в историческом исследовании и в исследовании по истории науки: опыт использования, современные проблемы и задачи (К 100-летию со дня рождения А.А.Зимина Материалы Международной научной конференции), Москва, Архив РАН, 2020, стр. 297-300.
• Ստեփանյան Խաչատուր, Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին Սիմոն Վրացյանի գործունեությունից, «Հայ ժողովրդի մասնակցությունը Երկրորդ աշխարհամարտին» (գիտաժողովի զեկուցումների ժողովածու), Երևան, 2020, էջ 83-93:
• Ստեփանյան Խաչատուր, ՀՅԴ Վարդաձորի (Խորհրդային Վրաստան) 6-րդ Շրջանային Ժողովի որոշումները, «Բանբեր Հայաստանի արխիվների», Երևան, 2020 թիվ 1 (128), էջ 90-98:
• Ստեփանյան Խաչատուր, Արևմտահայ ազգային-ազատագրական շարժման արտացոլումը Բոստոնի «Հայրենիք» ամսագրում, «Հայ մամուլի դերը ազգային արժեհամակարգի ձևավորման և Հայապահպանման գործում. ընտանիք, հայրենիք, եկեղեցի: Նյութեր հայ մամուլի 225-ամյակին նվիրված գիտաժողովի (28-29 նոյեմբերի 2019 թ.) /Կազմ.՝ Հ. Ղազարյան. - Ե.: «Գիրք» հրատ., 2020.- 388 էջ», էջ 198-208:
• Ստեփանյան Խաչատուր, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցության գործունեությունը Բուլղարիայում (1894-1924 թթ.), «Բանբեր Հայաստանի արխիվների», Երևան, ՀԱԱ հրատ., 2020, թիվ 2 (129), էջ 30-57:
• Stepanyan Khachatur, Turkish-Tatar anti-State activities in Kars region of the Republic of Armenia in 1919, “The collapse of empires in the 20th century: new states and new identities”, Yerevan, 2020, 332 p., pp. 54-64.
• Խաչատուր Ստեփանյան, Սևրի պայմանագիրը սփյուռքահայ հասարակական-քաղաքական մտքի գնահատմամբ, «Սևրի պայմանագիրն ու ԱՄՆ նախագահ Վ. Վիլսոնի իրավարար վճիռը. Քննական հայացք 100-ամյա հեռավորությունից», (Կոլեկտիվ մենագրություն), Երևան, 2020, էջ 185-208:
• Ստեփանյան Խաչատուր, Գաբիրել Ղորղանյանի հուշագրության պատմագիտական արժեքը, «Հայկական զինուժը Առաջին աշխարհամարտի տարիներին» (կոլեկտիվ մենագրություն), Երևան, «Վան Արյան», 2019, 144 էջ, էջ 136-143:
• Stepanyan Khachatur, History of Armenia (a text-book for foreigner students), Yerevan, 2019, 176 p.
• Stepanyan Khachatur, ARMENIAN POLITICAL EXILES WITHIN ANTI-SOVIET PROGRAMS OF POLAND, “POLSKO-ARMEŃSKI ROCZNIK Z ZAKRESU HISTORII, PRAWA I NAUK POLITYCZNYCH”, “THE POLISH-ARMENIAN YEARBOOK: HISTORY, LAW, POLITICAL SCIENCE”, “ПОЛЬСКО-АРМЯНСКИЙ ЕЖЕГОДНИК ПО ПРОБЛЕМАМ ИСТОРИИ, ПРАВА И ПОЛИТОЛОГИИ”, “ԼԵՀ-ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՏԱՐԵԳԻՐՔ. ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ, ԻՐԱՎՈՒՆՔ, ՔԱՂԱՔԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ”, Warszawa, 2019, 176 p., pp. 47-51.
• Степанян Хачатур, Мемуары армянского революционера как источник по истории последных лет существования Османской империи, стр. 165-166. XXX международный конггресс по источниковедению и историографии стран Азии и Африки. К. 150-летию академика В.В. Бартольда (1869-1930), 19-21 июня 1919 г.: Материалы конгресса, (Отв. Ред.: Н. Н. Дяков, А.С. Матвеев). Санкт-Петербург, Из-во Студия “НП-Принт”, 2019. – Т. 1.- 528 с. Stepanyan Khachatur, XXX International Congress on Historiography and Source Studies of Asia and Africa: On the Occasion of the 150th Anniversary of Academician Vasiliy V. Barthold (1869-1930), 19-21 June, 2019 (Ed. By Nikolay N. Dyakov. Alexander S. Matveev. – St Petersburg, NP-Print Publishers, 2019. – Vo. 1 – 528 p.

ՄԵՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
• Stepanyan Khachatur, The 1921 February Anti-Soviet Uprising in Armenia, Yerevan, “Lusakn”, 2022, 128 pages. ISBN 978-9939-899-48-0
• Ստեփանյան Խաչատուր, 1921 թ. փետրվարյան հակաբոլշևիկյան ապստամբությունը Հայաստանում, Երևան, «Լուսակն», 2021, 172 էջ: ISBN 978-9939-882-94-9
• Ստեփանեան Խաչատուր, Հայաստանում խորհրդային իշխանութեան հաստատման հիմնահարցը սփիւռքահայ հասարակական-քաղաքական մտքի գնահատմամբ, Անթիլիաս, «Խաչիկ Պապիկեան հրատարակչական հիմնադրամ», 2021, 420 էջ: ISBN 978-9953-0-5463-6
• Ստեփանեան Խաչատուր, Կանայք առաջին հանրապետութեան խորհրդարանում, Նոր Ջուղա, 2018, 62 էջ:
• Ստեփանյան Խաչատուր, 1921թ. Փետրվարյան ապստամբության պատճառները և հետևանքները սփյուռքահայ հասարակական-քաղաքական մտքի գնահատմամբ (մենագրություն), Երևան, «Լուսակն», 2016, 200 էջ:
• Ստեփանյան Խաչատուր, Ռուբեն Տեր-Մինասյան: Կյանքը և գործը, Երևան, «ՎՄՎ-Պրինտ», 2008, 184 էջ:
• Ստեփանյան Խաչատուր, Ռուբեն Տեր-Մինասյան (քաղաքագետ-հրապարակախոսը), Երևան, «Մանկավարժ», 2004, 32 էջ:

Խաչատուր Ստեփանյանի գիտական հրապարակումների ամբողջական ցանկը տե՛ս` www.khachaturstepanyan.am կայքում:

ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-6513-2202