ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱԲՈՎՅԱՆԻ ԱՆՎԱՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

Ռուզաննա Ռոբերտի Սադոյան
08.09.2022

Կենս. գիտ. դոկտոր, պրոֆեսորի պ/կ

Կենսաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսորի պ/կ/Կենսաբանության, քիմիայի և նրանց դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոն

Կրթություն

1986-1991թթ.՝ Խ.Աբովյանի անվ. հայկական պետական մանկավարշական ինստիտուտի կենսաբանության և քիմիայի ֆակուլտետ
1994-1997թթ.՝ Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիա, հայցորդ:

Աստիճան

2016 կենսաբանական գիտությունների դոկտոր, Հիբրիդային ցորենների օնտոգենեզի գենետիկական առանձնահատկությունները, Գ. 00. 15 - «Գենետիկա» մասնագիտությումբ

2003 կենսաբանական գիտությունների թեկնածու, մասնագիտությունը՝ «Գենետիկա» Գ.00.15 և «Բուսաբուծություն» Զ.01.02 թեման - «Հիբրիդային ճնշվածությունը ցորենում»

Աշխատանքային փորձ
1992-1997 Պ.Պռոշյանի անվ. թիվ 15 դպրոց, կենսաբանության ուսուցչուհի
1994-2003, 2005 Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիա «Մշակաբույսերի և նրանց վայրի ազգակիցների գենոֆոնդի լաբորատորիա», գիտաշխատող
2003-2004թթ.՝ Գյուղատնտեսության Զարգացման Միջազգային Հիմնադրամ (IFAD), «Գյուղատնտեսական Ծառայությունների Ծրագիր» ԾԻԳ ՊՀ, գյուղատնտեսության գծով խորհրդատու
2005 Համաշխարհային Բանկ, «Գյուղ. բարեփոխումների աջակցության ծրագիր» ԾԻԳ ՊՀ, նախապատրաստական փուլ, փորձագետ
2006-2010թթ.՝ Համաշխարհային Բանկ, «Գյուղ. բարեփոխումների աջակցության ծրագիր» ԾԻԳ ՊՀ, սերմնաբուծության գլխավոր մասնագետ, բաղադրիչի համակարգող
2009 Խ.Աբովյանի անվ. ՀՊՄՀ, կենաբանության, քիմիայաի և աշխարհագրության ֆակուլտետ, Էկոլոգիայի և կայուն զարգացման ամբիոնի դասախոս
2012 ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպության (FAO), Հայաստանի հետ համագործակցության, գնահատման թիմի անդամ, փորձագետ:
2006-2015թթ.՝ ՀՀ ԳՆ «Երկարգործության գիտական կենտրոն» ՊՈԱԿ գիտության գծով փոխտնօրեն:
2015-2023թթ․ Խ.Աբովյանի անվ. ՀՊՄՀ կենաբանության, քիմիայի և աշխարհագրության ֆակուլտետի դեկան:

Դասավանդման փորձ
Բակալավրիատ՝ Բնապահպանության և շրջակա միջավայրի խնդիրներ, Կայուն զարգացման հիմնախնդիրներ, Բնօգտագործման իրավական հիմունքներ և շրջակա միջավայրի պահպանություն,
Մագիստրատուրա՝ Հողային ռեսուրսների էկոլոգիա, Էկոլոգիական զբոսաշրջություն, Հիդրոպոնիկա և սելեկցիա, Սննդարդյուաբերության այլընտրանքային համակարգեր:

Հետաքրքրությունների ոլորտ

Ցորենի հիբրիդների կենսագործունեությունը կարգավորող համակարգերի բազմակողմանի ուսումնասիրություն կապված հիբրիդային ճնշվածության երևույթը պայմանավորող գեների կոմպլեմենտար փոխազդեցության հետ: Հիբրիդային ճնշվածության գեների տեսակային, աշխարհագրական և կենսաձևային տեղակայման առանձնահատկությունները Հարավային Կովկասի ցորեններում: Ցորենի ֆիլոգենեզի հարցեր: Մշակաբույսերի նոր սորտերի բուծում և փորձարկում տարբեր ագրոէկոլոգիական գոտիներում:

Վերապատրաստումներ
1999 “Կանանց դերը սննդի վերամշակման կազմակերպություններում” Գիտասփյուռի և թեթև արդյունաբերության ազգային ինստիտուտ, Հայդարաբադ, Հնդկաստան:
2006 “ISTA մեթոդաբանությամբ սերմերի որակի գնահատում”, Շոտլանդիայի Գյուղատնտեսական գիտությունների գործակալություն (SASA), Էդինբուրգ, ՄԹ:
2006 “Հայաստանում ISTA չափանիշներին համապատասխան լաբորատորիայի պլանավորում”, Գյուղատնտեսական բուսաբանության ազգային ինստիտուտ (NIAB), Քեմբրիջ, ՄԹ:
2007 “Դասընթաց ապրոբատորների համար” Շոտլանդիայի Գյուղատնտեսական գիտությունների գործակալություն (SASA), Էդինբուրգ, ՄԹ:
2008 “Սերմերի փորձաքննության ISTA միջազգային կանոններ”, Բոլոնիա, Իտալիա:
2008 “ISTA/FAO ուսուցում ուսուցանողների համար, սերմերի որակի գնահատում”, Հանրապետական սերմ տեսչություն, Բիշքեկ, Ղրղզստան:
2008 “DUS և VCU թեստերի իրականացումը միջազգային չափորոշիչների համապատասխան”, Գյուղատընտեսության և սննդի տեխնոլոգիայի ազգային ինստիտուտ, Մադրիդ, Իսպանիա:
2009 “Սերմերի փորձաքննության ISTA միջազգային կանոններ”, Ցյուրիխ, Շվեյցարիա:
2011 “Գյուղատնտեսական հետազոտություններ և ինովացիոն համակարգեր Հարավային և Արևելյան Եվրոպայում կայուն զարգացամն նպատակով”, FAO Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի տարածաշրջանային գրասենյակ, Բուդապեշտ, Հունգարիա:
2015 “Ինովացիոն տեխնոլոգիաները բուսաբուծությունում և բերքի հետբերքահավաքային պահպանությունը”, Գյուղատնտեսության միջազգային համագործակցության ուսումնական կենտրոն (CINADCO), Հայֆա, Իսրայել:
2015 “Ցորենի սելեկցիայի արդի միտումները և հեռանկարները”, Սիդնեյի համալսարանի, բուսաբուծության ինստիտուտ, Սիդնեյ, Ավստրալիա:
2015 “Գյուղատնտեսության բնագավառում գիտասփյուռի համակարգի հզորացում”, Կորդովա, Մենդոսա, Բուենոս Այրես, Արգենտինա:
2017 ,Բույսերի գենետիկա, գենոմիկա, բիոինֆորմատիկա և կենսատեխնոլոգիաե (PlantGen 2017), Ալմաթա, Ղազախստան:
2018 ISTA տարեկան համաժողով, Սապորո, Ճապոնիա:
2018 ,Միջուկային փորձաքննություն, Ալֆա սպեկտրոմետրիայի դասընթացե, Լոս Ալամոս ազգային լաբորատորիա, Լոս Ալամոս, Նյու Մեքսիկո, ԱՄՆ:

Անդամակցություն միջազգային կազմակերպություններին
2006 մինչ օրս Սերմերի որակի փորձաքննության միջազգային ընկերակցություն (ISTA), անդամ:
2012 մինչ օրս ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպության (FAO), փորձագետ:

Հրատարակված գիտական հոդվածները և ձեռնարկները
39 գիտական և մեթոդական, 2 մենագրություն:

Հրատարակումներ
1. Սադոյան Ռ., Մինասյան Ա. Էկոլոգիական զբոսաշրջության հիմունքներ: Ուսումնական ձեռնարկ, «Ասողիկե հրատարակչություն, Երևան, 2016
2. Sadoyan R. Genetic potential of South Caucasus wheat. Proceedings of the 4th International conference "Plant Genetics, Genomics, Bioinformatics and Biotechnology" (PlantGen2017), Almaty, Kazakhstan, May 29 – June 02, 2017
3. Садоян Р., Сиреканяан И., Барбарян А. Влияние биологически активных препаратов на урожайность ярового ячменя в условиях Армении. “Генетика – фундаментальная основа инноваций в медицине и селекции”, материалы научно-практической конференции с международным участием. Ростов-на-Дону, 2–4ноября 2017
4. Kirakosyan A., Sadoyan R. Study of inheritance nature of motor and spatial visualization abilities in the families inhabiting in various regions of the republic of Armenia. Proceedings of the Yerevan state university, Chemistry and Biology, 51(3), 2017
5. Sadoyan R., Azaryan K., Margaryan K. Effect of melanin on the yield of winter wheat in the presowing treatment of seeds. Austrian Journal of Technical and Natural Sciences, Vienna, N11-12, 2018
6. Kirakosyan A., Sadoyan R., Vardapetyan A. The nature of inheritance of motor and spatial visualizatoin abilities. Новации в области естественных и математических наук. / Сборник научных трудов по итогам международной научно-практической конференции. № 3. г. Рязань 2018
7. Sadoyan R., Piltakyan A., Nebish A. Pollen characterization of wheat varieties with different ploidy. ,IV Международная научно-практическая конференцияե, г.Красноярск, РФ, 11 ноября, 2019.
8. Sadoyan R., Dupliy N., Usatov A., Nebish A.,Azarov A., Popov A., Sirekanyan I. Effect of agrimitin on the spring barley grain germination and seedlings growth under drought condition. “55th Croatian & 15th International Symposium on Agriculture”, held in Vodice, February 16 - 21, 2020.
9. Minasbekyan L, Nerkararyan A., Mikaelyan M., Sadoyan R. Influence of low dose gamma-irradiation on the electrokinetic potential of wheat seedlings cellular nuclei. Proceedings of the Yerevan state university. Chemistry and Biology 54(2), 2020
10. Самвелян Н., Садоян Р., Гаспарян А. Использование рекреационных ресурсов долины реки Азат для организации школьного туризма. Кoлпинские чтения по краеведению и туризму. Материалы межрегиональной (с международным участием) научно-практическая конференци, г.Санкт -Петербург, т. II, 2020
11. Sadoyan R., Dupliy N., Usatov A., Nebish A., Azarov A., Popov A., Sirekanyan I., Pilltakyan A. Agrimitin use efficiency on the cultivation of spring barley under drought conditions. Austrian Journal of Technical and Natural Sciences, Vienna, No 3–4 2021
12. Sadoyan R., Avetisyan A., Nebish A. The effectiveness of pre-sowing treatment of chickpea seeds by biostimulants. Fifth International Conference, Dedicated to N. W. Timofeeff-Ressovsky and His Scientific School “Modern Problems of Genetics, Radiobiology, Radioecology, and Evolution”,Nor Amberd, October 5-10, 2021

ORCID ID https://orcid.org/0000-0001-5729-6963

Լեզուներ՝ Հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն