ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱԲՈՎՅԱՆԻ ԱՆՎԱՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

Բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր/ Հայոց լեզվի և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչ

Կրթություն
1965-1970թթ. Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի ուսանող
1970-1973թթ. ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի ասպիրանտ

Գիտական աստիճան
Թեկնածուական ատենախոսության թեմա՝ «Հովհաննես Մամիկոնյանի «Տարոնի պատմությանե լեզուն և ոճը»,1979 թ., մասնագիտություն` ԺԳ. 00.02 «Հայոց լեզուե
Դոկտորական ատենախոսության թեմա «18-19-րդ դդ. գրաբարի գործառությունը և կառուցվածքըե, 1991 թ., մասնագիտություն` ԺԳ. 00.02 «Հայոց լեզուե

Աշխատանքային փորձ
2017թ. առ այսօր ՀՊՄՀ Ակադ. Ա. Ղարիբյանի անվան հայոց լեզվի և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչի պաշտոնակատար
2016-2017 թթ., նույն ամբիոնի պրոֆեսոր
2013-2015 թթ. նույն ամբիոնի վարիչ
2006-2013 թթ. նույն ամբիոնի պրոֆեսոր
2011-2012 թթ. ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի տնօրեն
1974-2011 թթ. ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի կրտսեր գիտաշխատակից, ավագ գիտաշխատակից, բաժնի վարիչ

Կարդացվող դասընթացներ
Բակալավրիատ
Լեզվաբանության հիմունքներ
Ընդհանուր լեզվաբանություն
Գրաբար
Հայոց լեզվի պատմություն
Մագիստրատուրա
Ժամանակակից հայերենի շարահյուսության հիմնահարցեր
Հայ քերականական մտքի ձեռքբերումները
Ժամանակակից հայերենի հոլովների և հոլովական կապակցությունների հարցեր

Գիտական հետաքրքրությունների շրջանակը
Ընդհանուր լեզվաբանության և նշանագիտության հարցեր, Հայերենի համեմատական և տիպաբանական ուսումնասիրություն, Հայերեն ստուգաբանությթուններ, Հայոց լեզվի պատմություն, Ժամաբնակակից հայերենի քերականական կառուցվածքի ուսումնասիրություն, Հայ բառարանագրության պատմություն, Հայերենի բարբառների ուսումնասիրություն, Լեզվի ոճաբանություն

Հրապարակումներ
1. Երկու տասնյակից ավելի մենագրություններ, երեք ծավալուն գրքի գրաբարից նոր հայերեն թարգմանություն, հարյուրից ավելի գիտական հոդվածների և զեկուցումների հրապարակում հայերեն և այլ լեզուներով. նշենք դրանցից վերջին հինգ տարում հրապարակվածները.

Մենագրություններ
1. Հայերենի բառաքննական և ստուգաբանական ուսումնասիրու¬թյուններ, Ե., ՀՀ ԳԱԱ ՙԳիտություն՚ հրատ., 2012, 224 էջ:
2. Հովհան Մամիկոնյանի ՙՏարոնի պատմության՚ լեզուն և ոճը, Ե., ՀՀ ԳԱԱ ՙԳիտություն՚ հրատ., 2013, 172 էջ:
3. Armenian and Indo-European: Essays on Comparative Lexicology of the Armenian Language (Comparative-typological Variativity), Yerevan, NAS RA Publ., 2014, 184 p.:
4. Ակնարկներ հայ բառարանագրության պատմության (X-XVIII դդ.), հ. 2, ՀՀ ԳԱԱ հրատ., Ե., 2015, 136 էջ:

Գիտական հոդվածներ
1. Հայերենի և միլերենի ծագումնային առնչությունների հարցը // ՙՊատմաբանասիրական հանդես՚, 2012, № 3, էջ 127-146:
2. Лексикологические и этимологические уточнения, дополнения и новая постановка вопросов (Բառաքննական և ստուգաբանական ճշրտոմներ, լրացումներ և նոր հարցադրումներ. Lexicolօgical and etymological remarks) // “IX Международная конференция по армянскому языкознанию: Сборник тезисов”, Санкт-Петербург. Нестор-История, 2012, сс. 13-15.
3. Նկատառումներ Հ. Աճառյանի Հայերեն արմատական բառարանի՚ ստուգաբանությունների վերաբերյալ // ՙՀայագիտական միջազգային երկրորդ համաժողով. Հայագիտությունը և արդի ժամանակաշրջանի մարտահրավերները, 17-19 հոկտեմբերի, 2013 թ., Զեկուցումների ժողովածու՚, Ե., ՀՀ ԳԱԱ ՙԳիտություն՚ հրատ., 2014, էջ 277-279:
4. Գ. Ջահուկյանի ՙՀայերեն ստուաբանական բառարանի մասին՚ // ՙՋահուկյանական ընթերցումներ՚, Ե., ՙԱսողիկ՚ հրատ., 2014, էջ 257-262:
5. Լատինաբան ձևերի գործածությունը Երեմիա Մեղրեցու ՙԲառիրք հայոց՚-ում // ՙԼեզու և լեզվաբանություն՚, 2014, 1-2 (12), էջ 15-21:
6. Նոր բառեր Հակոբ Շամախեցու ՙՀաց նեղելոց՚ գրքում // ՙԷջմիածին՚ (ամսագիր), 1998, Ը (օգոստոս), էջ 137-148:
7. Ստուգաբանություն. հե. *reg'- > հայ. (ա)ռա(կ/ծ) // ՙՋահուկ¬յանական ընթերցումներ (Ակադեմիկոս Գևորգ Ջահուկյանի ծննդյան 95-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողովի նյութեր. Երևան, 2015 թ., հունիսի 4-5)՚ , Ե., ՙԳիտություն՚ հրատ., 2015, էջ 89-94:
8. Օտունի ՚Հայերեն-լատիներեն բառացանկը՚ // ՙՊատմա¬բանա¬սիրական հանդես՚, 2016, 2, էջ 123-136:
9. Հայ-կելտական բառային զուգաբանությունների հարցի շուրջ // ՙԼեզու և լեզվաբանություն՚, ՀՀ ԳԱԱ ՙԳիտություն՚ հրատ., 2015, 1-2 (13), էջ 15-22:
10. Հայերեն եղեռն բառի ծագումը և տիպաբանությունը // ՙԼեզու և լեզվաբանություն՚, ՀՀ ԳԱԱ ՙԳիտություն՚ հրատ., 2016, 1 (14), էջ 40-49:
11. Հայերենի տվյալների կարևորությունը հնդեվրոպասեմական առնչությունների ուսումնասիրության մեջ // ՙՋահուկյանական ընթեր¬ցումներ՚, Ե., ՙԱսողիկ՚ հրատ., 2016, էջ 104-110:
12. Օտունի ՙՀայերեն-լատիներեն բառացանկը՚ // ՙՊատմաբանասիրական հանդես՚, 2016, 2, էջ 123-136:
Պարգևներ
ՀՀ ԳԱԱ ՙՊատվո իր՚ (Գիր. նո. 10, 2003 թ.),
ՀՀ Ազգային ժողովի ՙՊատվո մեդալ՚ (Վկայագիր № 153, 2012թ.),
ՀՀ սփյուսքի նախարարության ՙՄայրենիի դեսպան՚ մեդալի (2013 թ.)՝ գիտության և մայրենի լեզվի ուսումնասիրության բնագավառում ունեցած անխոնջ, բազմաբեղուն գործունեության համար:

ORCID ID https://orcid.org/0000-0002-9806-7347

Լեզուներ` ռուսերեն , ֆրանսերեն, լատիներեն, գերմաներեն (բառարանով), անգլերեն (բառարանով),