Կրթության իրականացման ձևեր
Բակալավրիատ
Մագիստրատուրա
|
1922թ. հիմնադրված Մանկավարժական ինստիտուտի պատմալեզվագրական ֆակուլտետը հիմնադրվել է 1930 թվականին, 1965թ. առանձնացել է բանասիրական ֆակուլտետը: Որոշ ժամանակ այն անվանվել է հայոց լեզվի և գրականության ֆակուլտետ:
Հիմնադրման օրից հանրապետության, ինչպես նաև սփյուռքի դպրոցների հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչների շուրջ 90 տոկոսը եղել են բանասիրական ֆակուլտետի շրջանավարտներ:
Ֆակուլտետը հայտնի է նաև մանկավարժության, գիտության, արվեստի և գրականության անվանի դեմքերով՝ Հրանտ Մաթևոսյան, Ռազմիկ Դավոյան, Արամայիս Սահակյան, Մետաքսե, Արմեն Մարտիրոսյան, Արմեն Շեկոյան, Սուրեն Մուրադյան, Լիպարիտ Սարգսյան, Ֆելիքս Մելոյան և այլն:
Վերջին տարիներին ֆակուլտետում դասախոսություններ են կարդացել սփյուռքահայ գործիչներ Երվանդ Ազատյանը, Ժիրայր Դանիելյանը, Փիթեր Բալաքյանը, Հովսեփ Նալբանդյանը, Ռոպպեր Հատեճյանը։
Այժմ ֆակուլտետում դասավանդում են ԳԱԱ ակադեմիկոսներ, գիտության դոկտոր-պրոֆեսորներ, թեկնածու-դոցենտներ:
Ֆակուլտետի բազմահազար շրջանավարտներ հանրակրթական և բարձրագույն դպրոցի երախտավորներ են: Ֆակուլտետը եղել և մնում է հայագիտական կարևորագույն կենտրոններից մեկը ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ Սփյուռքում: Այսօր էլ ֆակուլտետը աչքի է ընկնում հանրապետության լավագույն մանկավարժներով: Ֆակուլտետի ուսանողների գերակշիռ մասը ակտիվորեն մասնակցում է կազմակերպվող միջոցառումներին, ուսանողական կյանքին, զինվում գիտելիքներով, հմտություններով և կարողություններով` հետագայում դրանք հանրությանը ծառայեցնելու նպատակով:
Ֆակուլտետի ուսանողները մեծապես ներգրավված են Ուսանողական խորհրդի և Ուսանողական գիտական ընկերության աշխատանքներին, համատեղ կազմակերպում են տարաբնույթ միջոցառումներ` ինտելեկտուալ խաղեր, բանավեճեր, էկոլոգիական, գիտական, հանրամատչելի միջոցառումներ:
Ուսանողներն անմասն չեն նաև միջբուհական շփումներից. նրանք ակտիվորեն մասնակցում են այլ բուհերում կազմակերպվող գիտական և ժամանցային միջոցառումներին: Բանասիրակական ֆակուլտետի ուսանողների առօրյայի անբաժանելի մասն են տարբեր ցուցահանդեսներ, թանգարաններ այցելությունները:
Ֆակուլտետը պատրաստում է հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչներ, որոնք դառնում են լավագույն մանկավարժներ:
Աշխատակազմ
Բանասիրական ֆակուլտետի դեկանատ
Բանասիրական ֆակուլտետի դեկան, բան. գիտ. դոկտոր, պրոֆեսոր
Գիտության և միջազգային համագործակցության հարցերով դեկանի տեղակալ, բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Բանասիրական ֆակուլտետի դեկանի տեղակալ ուսումնական գծով, բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Դեկանի օգնական, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, դասախոս
Մասնագետ
Մասնագետ
Վաչե Պարտիզունու անվան հայ նոր և նորագույն գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոն
Վաչե Պարտիզունու անվան հայ նոր եւ նորագույն գրականության եւ նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը ձեւավորվել է 2013 թ. մայիսի 17-ից՝ համալսարանի նախկին՝ հայ գրականության եւ նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի տրոհման հետեւանքով եւ համարվում է առանձին կառուցվածքային ստորաբաժանում: Ամբիոնի վարիչն է պրոֆեսոր, բանասիրական գիտությունների դոկտոր Սուրեն Դավթի Դանիելյանը: Ամբիոնը շարունակում է հայ գրականության միասնական ամբիոնի՝ տասնամյակների ընթացքում ստեղծած ավանդույթները:
Ամբիոնում գիտամանկավարժական հսկայական վաստակով աչքի են ընկել ՀՀ ԳԱԱ թղթակից-անդամ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Սեւակ Արզումանյանը, բանասիրական գիտությունների դոկտորներ, պրոֆեսորներ Եղիշե Պետրոսյանը, Հեկտոր Ռշտունին, Ավագ Խաչատրյանը, Մարտին Գիլավյանը, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր Աշոտ Մկրտչյանը:
Այժմ Վաչե Պարտիզունու անվան հայ նոր եւ նորագույն գրականության եւ նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնում աշխատում են մեկ պրոֆեսոր Սուրեն Դանիելյանը եւ հինգ բանասիրական գիտությունների թեկնածու, դոցենտներ եւ մեկ բանասիրական գիտությունների թեկնածու, դասախոս: Ամբիոնի ուսումնական եւ գիտական աշխատանքներում ներառված են հայ նոր եւ նորագույն գրականության բոլոր շրջանները, ինչպես նաեւ հայ գրականության դասավանդման մեթոդիկան:
Էլ. փոստ` spyurksd21@aspu.am
Հեռ.` 55 60 30 (ներքին՝ 150, 151)
Հայ նոր և նորագույն գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչի պ/կ, «Սփյուռք» գիտաուսումնական կենտրոնի տնօրեն, բան. գիտ. դոկտոր, պրոֆեսոր
Բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Մանկ. գիտ. թեկ., դոցենտ
Բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Բանասիրական ֆակուլտետի դեկանի տեղակալ ուսումնական գծով, բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
«Մանկավարժական համալսարան» պաշտոնաթերթի խմբագիր,բան. գիտ. թեկ.
Բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Դեկանի օգնական, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, դասախոս
Մասնագետ
Հայ հին և միջնադարյան գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոն
1922-ին` Հայաստանի մանկավարժական ինստիտուտը Երևանի պետական համալսարանից անջատվելուց հետո, հայոց լեզվի և հայ գրականության ամբիոնը եղել է միասնական: 30-ական թվականներին հայ գրականության ամբիոնը դարձել է առանձին գիտական միավոր: Տարբեր տարիներին ամբիոնը ղեկավարել են Հայաստանի խորհրդային հանրապետության գիտության վաստակավոր գործիչներ, դոկտոր-պրոֆեսորներ Արշալույս Բաբայանը, Վաչե Պարտիզունին, Կառլեն Դանիելյանը:
1990-2013 թվականներին հայ գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչն է եղել բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Աելիտա Դոլուխանյանը:
2013 թվականի օգոստոսին հայ գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը տրոհվել է և առաջացել են երկու նոր ամբիոններ:
Հայ հին և միջնադարյան գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնն իր գոյության ընթացքում հրատարակել է 14 գիտական ժողովածու, բազմաթիվ մենագրություններ, ինչպես նաև մասնակցում հանրապետական և միջազգային գիտաժողովների, կազմակերպում արտագնա գիտաժողովներ (Գյումրի, Ծաղկաձոր (2 անգամ), Դսեղ, Էջմիածին): Հայ հին և միջնադարյան գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի աշխատանքները ներառում են հայ գրականության հետևյալ շրջանները` հայ ժողովրդական բանահյուսություն, հայ հին և միջնադարյան գրականություն, հայ գրաքննադատական մտքի պատմություն, հայ գրականության դասավանդման մեթոդիկա:
Հայ հին և միջնադարյան գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի երաշխավորությամբ լույս են տեսել մագիստրոսների և հայցորդների գիտական աշխատությունները, պարբերաբար կազմակերպվել Ոսանողական գիտական ընկերության նստաշրջաններ:
Հայ հին և միջնադարյան գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնում գործում է «Գրական թերթ» ակումբը:
Ամբիոնը համագործակցում է Մ. Մաշտոցի անվան Մատենադարանի, ՀՀ ԳԱԱ «Պատմաբանասիրական հանդեսի» և ՀՀ գրողների միության «Գրական թերթի» հետ:
Էլ. փոստ` armlit02@aspu.am
Հեռ.` 55 60 30 (ներքին՝ 127,128)
Հայ հին և միջնադարյան գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչի պ/կ, ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ, բան. գիտ. դոկտոր, պրոֆեսոր
Բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Մանկ. գիտ. թեկ., դոցենտ
Մանկ. գիտ. թեկ., դոցենտ
Մասնագետ
Արարատ Ղարիբյանի անվան հայոց լեզվի և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոն
Ամբիոնը հիմնադրվել է 1932 թ., ՀՀ ԳԱԱ ակադ. Ա.Ս.Ղարիբյանի նախաձեռնությամբ, որ երկար տարիներ ղեկավարել է ամբիոնի գիտամանկավարժական գործունեությունը: 2009 թ. ամբիոնը կոչվում է ակադ. Ա. Ս. Ղարիբյանի անունով։ Այսօր ևս ամբիոնը մեր հանրապետության հայերենագիտական, մանկավարժական կադրերի պատրաստման կարևոր կենտրոններից է, որ սերտ համագործակցություն ունի մյուս բուհերի հայոց լեզվի և հումանիտար այլ ամբիոնների, ինչպես նաև դպրոցների և հենակետային կրթական հաստատությունների հետ:
Քանի որ ամբիոնը հայոց լեզու և նրա դասավանդման մեթոդիկա մասնագիտությամբ ուսումնառություն է կազմակերպում համալսարանի բոլոր ֆակուլտետներում, ուստի նրա մանկավարժական դերը ավելի մեծ է և ավելի պատասխանատու: Ամբիոնի գործունեության կարևոր ոլորտ է հանրակրթական դպրոցներում պրակտիկայի ամենկիսամյա անցկացումը, որը գործուն օղակ է մանկավարժական բուհի համար:
Տարբեր տարիների ամբիոնը ղեկավարել են ճանաչված գիտնականներ (ՀՀ ԳԱԱ ակադ. Ա. Ս. Ղարիբյան, ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Ա. Ա. Աբրահամյանը, գիտության վաստակավոր գործիչ, բ.գ.դ., պրոֆ. Վ. Ա. Քոսյան, բ․գ.թ., պրոֆ. Ա. Ա. Մարության, բ․գ.թ., դոց. Հ. Ն. Նազարեթյան, բ.գ.դ., պրոֆ. Լ. Մ. Խաչատրյան)։ 2013 թ. առ այսօր (մեկ ուստարի ընդհատումով) ամբիոնի վարիչն է բ. գ. դ., պրոֆ. Վ. Գ. Համբարձումյանը:
Ամբիոնի աշխատակիցները պարբերաբար մասնակցում են մեր համալսարանում և այլ հաստատություններում, նաև արտերկրում կազմակերպվող գիտական տարբեր կոնֆերանսների, հանդես են գալիս գիտական զեկուցումներով, որոնք հիմնականում տպագրվում են: Հայոց լեզվի և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը վերջին տարիներին կազմակերպել է հանրապետական գիտաժողովներ՝ նվիրված Վ. Քոսյանի ծննդյան 90-ամյակին (2017 թ.), «Հայոց լեզվի դասավանդման մեթոդիկայի հիմնահարցերին» ( 2018 թ.), Ա. Աբրահամյանի ծննդյան 100-ամյակին (2020 թ.), որոնց նյութերը տպագրվել են առանձին ժողովածուներով:
Զգալի թիվ են կազմում հանրապետության և այլ երկրների գիտական հանդեսներում լույս ընծայվող գիտական հողվածները՝ ամբիոնի աշխատակիցների հեղինակությամբ, որոնց թիվը անցնոմ էթ մի քանի տասնյակից: Ամբիոնն ունի դասավանդվող առարկաների լայն ընդգրկում, հիմնականում երկու ուղղությամբ՝ տեսական-հայերենագիտական և ուսումնական-մեթոդական, առաջինում՝ լեզվաբանության հիմքունքներ, ժամանակակից հայոց լեզու, գրական արևմտահայերեն, հայ բարբառագիտություն, գրաբար, հայոց լեզվի պատմության, ոճաբանություն և խոսքի մշակույթի, երկրորդում՝ գործնական հայողց լեզու, հայոց լեզվի դասավանդման մեթոդիկա: Մագիստրատուրայում անցկացվում են ընտրովի դասընթացներ՝ լեզվի և լեզվաբանության, հայ լեզվաբանական մտքի պատմության, արդի գրական հայերենի հանգուցային հարցերի վերաբերյալ:
Ամբիոնի ուղղություններից է հայոց լեզվի ուսուցումը իբրև երկրորդ լեզվի. ամբիոնի դասախոսները աշխատանքներ են իրականացնում արտերկրից ժամանակ ուսանողների հետ (ԻԻՀ, Իտալիա, Հունգարիա, Չինաստան): Ամբիոնը աշխատանքներ է իրականացնում նաև գիտական կադրերի պատրաստման ուղղությամբ՝ հայցորդների և ասպիրանտների մասնագիտացմամբ, ինչպես նաև կազմակերպում է թեկնածուական և դոկտորական ատենախոսություններրի քննարկում՝ ոչ միայն ամբիոնի, այլև ուրիշ հաստատությունների հայցորդների համար: Մանկավարժական համալսարանը ուսուցումը կազմակերպում է դասավանման փաթեթային եղանակով, որն ունի իր առավելությունները, ուստի ամբիոնը այդ առումով հանդես է բերում բավարար կազմակերպվածութուն և հետևողականություն:
Էլ. փոստ`armlang01@aspu.am
Հեռ.` 55 60 30 (ներքին՝ 125, 126)
Հայոց լեզվի և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչի պ/կ, բան. գիտ. դոկտոր, պրոֆեսոր
Բան. գիտ. դոկտոր, պրոֆեսոր, պրոֆեսոր-խորհրդատու
Բանասիրական ֆակուլտետի դեկան, բան. գիտ. դոկտոր, պրոֆեսոր
Կուլտուրայի ֆակուլտետի դեկանի տեղակալ, բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Բան. գիտ թեկ., դոցենտ
Բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Բան. գիտ.թեկ., դոցենտ
Բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Մանկ. գիտ. թեկ., պրոֆեսորի պ/կ
Մանկ. գիտ. թեկ., դոցենտ
Բան. գիտ. թեկ., դոցենտ
Բան. գիտ. թեկ., դասախոս
Դասախոս
Մասնագետ