ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱԲՈՎՅԱՆԻ ԱՆՎԱՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

Հայ նոր եւ նորագույն գրականության եւ նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը ձեւավորվել է 2013 թ. մայիսի 17-ից՝ համալսարանի նախկին՝  հայ գրականության եւ նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի տրոհման հետեւանքով եւ համարվում է առանձին կառուցվածքային ստորաբաժանում: Ամբիոնի վարիչն է պրոֆեսոր, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, «Սփյուռք» գիտաուսումնական կենտրոնի հիմնադիր տնօրեն Սուրեն Դավթի Դանիելյանը: Նորաստեղծ ամբիոնը շարունակում է հայ գրականության միասնական ամբիոնի՝ տասնամյակների ընթացքում ստեղծած ավանդույթները:

Ամբիոնում գիտամանկավարժական հսկայական վաստակով աչքի են ընկել ՀՀ ԳԱԱ թղթակից-անդամ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Սեւակ Արզումանյանը, բանասիրական գիտությունների դոկտորներ, պրոֆեսորներ Եղիշե Պետրոսյանը, Հեկտոր Ռշտունին, Ավագ Խաչատրյանը, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր Աշոտ Մկրտչյանը:

Այժմ հայ նոր եւ նորագույն գրականության եւ նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնում աշխատում են բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Մարտին Գիլավյանը, հինգ դոցենտներ, գիտության թեկնածու մեկ ասիստենտ: Բանասիրական ֆակուլտետի մագիստրատուրայում որպես հրավիրյալ դասախոսներ ամբիոնի գիտամանկավարժական ծրագրերն են իրագործում ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Սերգեյ Սարինյանը, բանասիրական գիտությունների դոկտորներ, պրոֆեսորներ Ալբերտ Մակարյանն ու Լաուրա Մուրադյանը:

Ամբիոնի ուսումնական եւ գիտական աշխատանքներում ներառված են հայ նոր եւ նորագույն գրականության բոլոր շրջանները, ինչպես նաեւ հայ գրականության դասավանդման մեթոդիկան:

1922-ին` Հայաստանի մանկավարժական ինստիտուտը Երևանի պետական համալսարանից անջատվելուց հետո, հայոց լեզվի և հայ գրականության ամբիոնը եղել է միասնական: 30-ական թվականներին հայ գրականության ամբիոնը դարձել է առանձին գիտական միավոր: Տարբեր տարիներին ամբիոնը ղեկավարել են Հայաստանի խորհրդային հանրապետության գիտության վաստակավոր գործիչներ, դոկտոր-պրոֆեսորներ Արշալույս Բաբայանը, Վաչե Պարտիզունին, Կառլեն Դանիելյանը:

1990-2013 թվականներին հայ գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչն է եղել բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Աելիտա Դոլուխանյանը:

2013 թվականի օգոստոսին հայ գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը տրոհվել է և առաջացել են երկու նոր ամբիոններ: 

Հայ հին և միջնադարյան գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնն իր գոյության ընթացքում հրատարակել է 4 գիտական ժողովածու, բազմաթիվ մենագրություններ, ինչպես նաև մասնակցում հանրապետական և միջազգային գիտաժողովների, կազմակերպում արտագնա գիտաժողովներ: Հայ հին և միջնադարյան գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի աշխատանքները ներառում են հայ գրականության հետևյալ շրջանները` հայ ժողովրդական բանահյուսություն, հայ հին և միջնադարյան գրականություն, հայ գրաքննադատական մտքի պատմություն, հայ գրականության դասավանդման մեթոդիկա:

Հայ հին և միջնադարյան գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի երաշխավորությամբ լույս են տեսել մագիստրոսների և հայցորդների գիտական աշխատությունները, պարբերաբար կազմակերպվել Ոսանողական գիտական ընկերության նստաշրջաններ:

Հայ հին և միջնադարյան գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնում գործում է «Գրական թերթ» ակումբը:

Ամբիոնը համագործակցում է Մ. Մաշտոցի անվան Մատենադարանի, ՀՀ ԳԱԱ «Պատմաբանասիրական հանդեսի» և ՀՀ գրողների միության «Գրական թերթի» հետ:

Ակադեմիկոս Ա. Ղարիբյանի անվան հայոց լեզվի և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը հանրապետության հայագիտական կարևոր կենտրոններից մեկն է, որը 1932 թվականին հիմնադրել է Արարատ Ղարիբյանը։

Տարբեր տարիներին ամբիոնը ղեկավարել են հանրաճանաչ գիտնականներ ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Արարատ Ղարիբյանը, ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Աշոտ Աբրահամյանը, գիտության վաստակավոր գործիչ, պրոֆեսոր Վաղարշակ Քոսյանը, բանասիրական գիտություների թեկնածու, պրոֆեսոր Աշոտ Մարությանը, բանասիրական գիտություների թեկնածու, դոցենտ Հովհաննես Նազարեթյանը։ 2009 թվականին ամբիոնը վերանվանվել է նրա հիմնադիր-վարիչի՝ ակադեմիկոս Արարատ Ղարիբյանի անունով։

Ամբիոնում աշխատում են պրոֆեսորներ Լ. Խաչատրյանը, Էդ. Մկրտչյանը, Յու. Դավթյանը, դոցենտներ Հովհ. Նազարեթյանը, Գ. Խալաթյանը, Ս. Ամիրջանյանը, Ա. Մուրադյանը, Ռ. Մանուկյանը և ուրիշներ, ովքեր պարբերաբար մասնակցում են գիտական զանազան կոնֆերանսների, հանդես են գալիս զեկուցումներով։

Բազմազան են ամբիոնում տարվող հետազոտությունների ուղղությունները՝ գիտատեսական, մեթոդական, բառարանագրական, դասագրքաստեղծ աշխատանքներ և այլն։

Ամբիոնում մշակվում են արդի հայերենի տեսության (Լ. Խաչատրյան), հայոց լեզվի պատմության (Էդ. Մկրտչյան, Լ. Խաչատրյան), ոճագիտության (Յու. Դավթյան), ընդհանուր լեզվաբանության (Լ.Խաչատրյան), բառարանագրության (Լ.Խաչատրյան, Գ. Խալաթյան, Ռ.Ջուլֆայան) և այլ բնագավառների կարևորագույն հարցեր։