ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱԲՈՎՅԱՆԻ ԱՆՎԱՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

Հասարակագիտության ամբիոնը ձևավորվել է 2019 թվականին՝ «Քաղաքագիտության և իրավունքի պատմության» և «Իրավագիտության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի» ամբիոնների հիման վրա: Ամբիոնն ունի ուսումնագիտական բավարար ներդրում համապատասխան առարկաների արդյունավետ դասավանդման առումով: Ամբիոնն իր հիմնական գործունեությունն իրականացնում է քաղաքագիտության, իրավագիտության, հասարակագիտության ոլորտներում։

Ամբիոնի հիմնական գիտական ուղղություններն են՝

• Երկրաքաղաքականություն և տարածաշրջանային անվտանգության հիմնախնդիրներ,
• Ժողովրդավարություն և նրա արդի դրսևորումներ /մոդելների արդի մեկնաբանություն/,
• Հայ իրավաքաղաքական մտքի և քաղաքական մշակույթի հիմնախնդիրներ,
• Սահմանադրականության հիմնախնդիրներ և ճյուղային իրավունք,
• Քաղաքացիական հասարակության հիմնախնդիրներ,
• Հասարակագիտությունը որպես համալիր հետազոտության օբյեկտ։

Ամբիոնում աշխատում են 3 դոկտոր, պրոֆեսոր, 1 քաղաքական,1 փիլիսոփայական գիտությունների թեկնածու, դոցենտի գիտական կոչում ունեցող իրավաբանական գիտությունների 4 թեկնածու, 2 դասախոս:

Ամբիոնում դասախոսում են հանրապետությունում և արտերկրում ճանաչում ունեցող պրոֆեսորադասախոսական կազմ, այդ թվում՝ ք.գ.դ. պրոֆեսոր Լ. Շիրինյան, ի.գ.դ. պրոֆեսոր Վ. Հովհաննիսյան, ք.գ.թ. դոցենտ Հ. Սուքիասյան, փ.գ.թ.դոցենտ Լ. Սարվազյան, ի.գ.թ. դոցենտ Ա. Փխրիկյան:

Ամեն տարի ամբիոնում հրատարակվում են մենագրություններ, ուսումնական ձեռնարկներ, գիտական հոդվածներ, կազմակերպվում և անցկացվում են ներհամալսարանական, հանրապետական գիտաժողովներ և սեմինար-քննարկումներ՝ նվիրված ոլորտի արդի խնդիրների։

Հասարակագիտության ամբիոնն իր ուշադրության կենտրոնում է պահում պետության և հասարակության համար կենսական հարցերի ուսումնասիրությունը, կատարում դրանց վերաբերյալ հետազոտություններ, իսկ ամբիոնի պրոֆեսորադասախոսական կազմը նաև հանրայանցնում է հետազոտական աշխատանքների արդյունքները՝ տարբեր ձևաչափերով։

Ամբիոնը սերտորեն համագործակցում է հանրապետությունում և արտերկրում համապատասխան ամբիոնների, ինչպես նաև՝ ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի հետ։

Ամբիոնի որոշ աշխատակիցներ հանդիսանում են հանրապետությունում գործող տարբեր մասնագիտական խորհուրդների անդամներ, ղեկավարում են ատենախոսական աշխատանքներ, ներառված են փորձագիտական հանձնաժողովներում:

Ամբիոնի դասախոսները մասնակցում են հանրապետության քաղաքական կյանքում տեղի ունեցող գործընթացներին, ազդում երկրում ընդունվող քաղաքական որոշումների վրա, իրականացնում քաղաքական և իրավաբանական խորհրդատվություններ:

Խ.Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի Համաշխարհային պատմության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը հիմնադրվել է 1936 թվականին՝ Ընդհանուր պատմության ամբիոն անվանումով:

2007 թվականին ամբիոնի կազմում է ընգրկվել նաև համալսարանի Ռուսաստանի պատմության ամբիոնը (նախկինում՝ ԽՍՀՄ պատմության ամբիոն), որից հետո ամբիոնը վերանվանվել է Համաշխարհային պատմության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի: Տարբեր տարիների ամբիոնը ղեկավարել են հանրահռչակ պատմաբան-գիտնականներ՝ պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Վահան Իսկանյան, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Վահան Բայբուրդյան, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Ալբերտ Ստեփանյան, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Մանվել Զուլալյան, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Ռուբեն Սաֆրաստյան:

Ամբիոնն իր ծանրակշիռ ներդրումն է ունեցել ինչպես Հայաստանի հնագույն շրջանի պատմության ուսումնասիրության գործում, այնպես էլ հայ բյուզանդագիտության, թուրքագիտության, իրանագիտության, հայ-ռուսական հարաբերությունների պատմության ուսումնասիրության բնագավառներում:

Գիտամանկավարժական գործունեություն է իրականացնում 12 մասնագետ, որոնցից ՀՀ ԳԱԱ 1 ակադեմիկոս, 3-ը` գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, 8-ը` պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ: Ներկայումս ամբիոնի վարիչը պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Խաչատուր Ստեփանյանն է:

Ամբիոնում դասավանդվում է 40-ից ավելի առարկա: Համաշխարհային պատմության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը կարևոր հանձնառություն ունի հանրապետությունում պատմության և հասարակագիտության ուսուցիչների պատրաստման գործում: Այդ առումով՝ համալսարանի պատմության և հասարակագիտության ֆակուլտետի հայոց պատմության և հասարակագիտության ամբիոնների հետ միասին կարևոր խնդիր է լուծում:

Ամբիոնը միաժամանակ գիտական կարևոր կենտրոն է և իր նպաստն է բերում ընդհանրապես պատմագիտության և, մասնավորապես, նրա առանձին ճյուղերի (հնագիտություն, Հայաստանի և հարակից երկրների հնագույն շրջանի պատմություն, կովկասագիտություն, թուրքագիտություն, Ռուսաստանի և ԽՍՀՄ-ի պատմություն և այլն) զարգացմանը Հայաստանում: Համաշխարհային պատմության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը համագործակցում է ինչպես ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի, այնպես էլ արտասահմանյան մի շարք հայտնի գիտական կենտրոնների հետ:

Ամբիոնի մասնագետները ծավալում են ակտիվ գիտամանկավարժական գործունեություն, մասնակցում են միջազգային և հանրապետական գիտաժողովների և սեմինարների, պարբերաբար հեղինակում և տպագրում են արժեքավոր աշխատություններ և գիտական հոդվածներ: Համաշխարհային պատմության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի հիմական առաքելությունը Հայաստանի Հանրապետության, Արցախի Հանրապետության, Ջավախքի, արտասահմանի հայկական դպրոցներում հասարակական բարձր գիտակցությամբ քաղաքացիներ դաստիարակելու գործին նպաստելն է, ինչն արտահայտվում է նաև բարձրակարգ մասնագետներ պատրաստելու ձգտումով:

Ամբիոնն ամեն ինչ անում է հայկական դպրոցներում գիտակից քաղաքացի և հայրենասեր հայորդի դաստիարակելու անգնահատելի գործում իր դերակատարումն ունենալու համար: Ամբիոնի առաքելությունը միաժամանակ հայ պատմագիտության զարգացմանը մասնակից դառնալն է, թուրքական և ադրբեջանական պատմակեղծարարության դեմ պայքարելը:

Համաշխարհային պատմության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը նաև իր առջև խնդիր է դրել դառնալ պատմության և հասարակագիտության դասավանդման բնագավառում բարձր որակավորմամբ, մրցունակ, կոմպետենտ, նախաձեռնող, ստեղծագործող կադրերի պատրաստման նորարարական կրթական և գիտագործնական կենտրոն: Վերջին 10 տարիներին ամբիոնի աշխատակիցները կատարել են լայնածավալ գիտահետազոտական և գիտամանկավարժական աշխատանքներ, որոնք դրսևորվել են ՀՊՄՀ գործունեության տարբեր ոլորտներում:

Ամբիոնը հիմնադրվել է 1936-ին. առաջին վարիչը եղել է պրոֆեսոր Հակոբ Զորյանը:

Ներկայումս ամբիոնի 21 դասախոս դասավանդում է 31 առարկա, որից 17-ը բակալավրում, 14-ը`մագիստրատուրայում:Հայոց պատմություն առարկան դասավանդվում է համալսարանի բոլոր ֆակուլտետներում:

Հայոց պատմության ամբիոնը համագործակցում է ՀՀ ԳԱԱ պատմության, հնագիտության և ազգագրության, արևելագիտության ինստիտուտների, ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի հետ:

Ամբիոնի դասախոսներն ակտիվորեն մասնակցում են հանրապետական և միջազգային տարբեր գիտաժողովներին: